Bunge likiendelea katika Kikao cha tisa cha mkutano wa 11wa Bunge mjini Dodoma jana.
Picha na Edwin Mjwahuzi
Na Sharon Sauwa
Dodoma. Baadhi ya wabunge
wamesema kukosekana bungeni kwa wenzao wanaofikia 200 hata kuhesabiwa ni
watoro, kumetokana na wengi wao kutokamilisha ahadi kwa wapigakura wao
walizotoa mwaka 2010, hivyo kulazimika kukimbilia majimboni ili kujaribu
kuzikamilisha.
Wakizungumza kwa nyakati tofauti bungeni hivi
karibuni, walisema wengi wao bado hawajakamilisha ahadi walizoahidi
walipoomba kura na sasa umefika mwaka wa uchaguzi.
“Wengine wamesafiri nje ya nchi kikazi. Si unajua
hiki ni kipindi kigumu kwa sababu tunaingia kwenye uchaguzi. Wamekwenda
majimboni kufanya maandalizi ya uchaguzi,” alisema Mbunge wa Mufindi
Kusini (CCM), Mendard Kigora.
Alisema yeye yupo bungeni tangu Mkutano wa 19 ulipoanza kwa sababu ameshakamilisha ahadi zake kwa asilimia 90.
“Sina wasiwasi, nimekuja bungeni kuhakikisha
nashiriki kutunga sheria zote, ili ‘next year’ (mwaka ujao) tuzisimamie
vizuri. Sitaki muswada hata mmoja unipite,” alisema Kigora.
Mbunge wa Viti Maalumu (Chadema), Christowaja
Mtinda alisema wabunge wengi wako majimboni kwa sababu huu ni wakati wa
lala salama na hawajakamilisha ahadi walizoahidi.
“Wapo majimboni kuwaweka sawa wananchi wao kabla
ya uchaguzi hasa kwa upande CCM, wengine wako huko kwa ajili ya
kuhakikisha wananchi wanapigia kura ya ndiyo Katiba Inayopendekezwa,”
alisema.
Alisema wabunge walio chini ya Umoja wa Katiba ya
Wananchi (Ukawa), wana ratiba kila wanapokamilisha mikutano ya Bunge
hurudi majimboni kwao kwa ajili ya kutekeleza ahadi zao.
“Sisi hatuko kama upande wa pili (CCM), hatusubiri
hadi uchaguzi ukaribie. Tuna ratiba, tukitoka hapa tunakwenda moja kwa
moja majimboni kukamilisha ahadi zetu,” alisema.
Mbunge wa Karagwe (CCM), Godbless Blandes alisema
kuwa wabunge wengine wako katika kamati mbalimbali za Bunge wakijadili
miswada itakayowasilishwa katika vikao vinavyoendelea.
“Miswada ni mingi inayoingia katika Bunge hili,
kwa hiyo wakati mwingine unakuta wabunge wako katika kamati zao
wakijadili miswada yao,” alisema.
Alisema wabunge wengine wana dharura za kuugua au
majimboni mwao kuna kero hali inayowalazimu kwenda huko kuzitatua kabla
ya kurejea tena kwenye vikao vya Bunge.
Mbunge wa Kasulu Mjini (NCCR Mageuzi), Moses Machali alisema
wabunge wengi wana wasiwasi na uchaguzi mkuu unaotarajiwa kufanyika
Oktoba mwaka huu, hivyo wako majimboni.
“Presha imepanda, wako majimboni wanajitahidi kuweka mambo sawa kabla ya uchaguzi,” alisema.
Hata hivyo, alisema yeye hana wasiwasi kwani anajua wenye haki ya kumpa kura katika uchaguzi ni wananchi.
“Hakimu wa ubunge wangu ni mwananchi. Kama wanaona
nilifanya vyema basi watanichagua tena, wao ndiyo wenye ‘kisu’ bwana
wanaamua, nipite, nisipite ni sawa tu kwa kuwa mimi sina uamuzi wa
mwisho,” alisema Machali.
Kukithiri kwa utoro kwenye vikao vya Bunge la
Jamhuri ya Muungano vinavyoendelea ilibainika hivi karibuni baada ya
ofisi ya chombo hicho cha kutunga sheria kusema kuwa kina taarifa za
wabunge 15 pekee walioomba ruhusa kwa ajili ya shughuli mbalimbali.
Bunge hilo, linalotakiwa kuwa na wabunge 357,
lilishindwa kupitisha miswada mitatu iliyohitaji theluthi mbili ya
wabunge wa kila upande wa Muungano.
Wakati wa mjadala wa Muswada wa Sheria ya
Usimamizi wa Maafa uliowasilishwa na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Waziri
Mkuu (Sera na Uratibu wa Bunge), Jenister Mhagama wiki iliyopita
kulikuwa na wabunge 81 ndani ya Ukumbi wa Bunge, jambo linalomaanisha
kuwa takriban wabunge 250 hawakuwamo.
Hali ilikuwa mbaya zaidi wakati kikao cha Bunge
hilo kilipoanza kujadili Muswada wa Sheria ya Usimamizi na Udhibiti wa
Silaha na Risasi kwani kulikuwa na wabunge 29 tu ukumbini.
Hali hiyo ilimaanisha kwamba zaidi ya wabunge 320 hawakuwamo ndani kujadili suala hilo nyeti kwa mustakabali wa Taifa.
Akizungumzia suala hilo, Mkurugenzi wa Shughuli za
Bunge, John Joel alisema : “Wabunge 15 tu ndiyo wenye ruhusa, wengine
wapo lakini wanaingia na kutoka bungeni. Kutokuwapo kwao kunaathiri sana
wakati wa kupitisha miswada kutokana na kutotimia kwa akidi.”
Idadi ya wabunge walio na ruhusa ni ndogo
ikilinganishwa na viti vingi vinavyokuwa vitupu wakati wa mijadala
mbalimbali kwenye vikao vya Mkutano wa 19 vinavyoendelea mjini Dodoma.
Ofisi ya Bunge imeeleza kuwa jambo hilo linathiri shughuli mbalimbali za Bunge zinazotakiwa kufanyika.
Kaimu kiongozi wa Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni, Tundu Lissu
anasema utoro wa wabunge unakwamisha mambo mengi ya msingi bungeni, huku
akibainisha kuwa miswada haiwezi kupitishwa huku kukiwa na idadi ndogo
ya wabunge na kwamba kufanya hivyo ni kukiuka kanuni.
“Ukiingia bungeni unakuta ukumbi mtupu kabisa,
lakini ukitoka nje unakutana na wabunge wengi wakizurura. Kanuni
zinasema kuwa ili muswada upitishwe inatakiwa kuwe na wabunge walau
nusu,” alisema Lissu.
Lissu alisema huenda kukosekana kwa wabunge hao kukawa kunachangiwa na Uchaguzi Mkuu, kwani wengi wamejikita majimboni.
“Pia wapo ambao wamekwenda safari za kibunge, lakini si wengi kufanya Bunge liwe tupu.”
Wabunge wengi hawaonekani bungeni, lakini wamekuwa
vinara wa kushiriki shughuli mbalimbali za kijamii katika majimbo yao
hasa kipindi hiki, kitu kinachoonekana kuwa ni kujiweka karibu na
wananchi.
Wengi wanajishughulisha na kuchangia masuala ya
maendeleo pia kuendesha au kudhamini mashindano mbalimbali ya mpira wa
miguu katika majimbo yao.
Mbali na kutoonekana bungeni kutokana na kujikita
kuweka mikakati ya ushindi majimboni, baadhi ya wabunge pia wamekuwa
watoro wa kuhudhuria vikao vya Bunge, kama wakionekana asubuhi, jioni ni
nadra kuwaona.
Baada ya kujadili muswada wa Uhamiaji wiki
iliyopita, Mbunge wa Mkanyageni (CUF), Mohamed Habib Mnyaa aliomba
mwongozo wa Spika kuhusu idadi ya wabunge kuwa ndogo.
Mbunge huyo alisema kwa idadi hiyo itakuwa kinyume
na kanuni kama Bunge litapitisha muswada. “Ninavyofahamu ili tuweze
kupitisha muswada huu wabunge tunaotakiwa kuwemo humu ndani ni kuanzia
176, lakini nikitizama idadi yetu hata 100 hatufiki, kutokana na suala
hili naomba mwongozo wako,” alisema Mnyaa.
Akijibu suala hilo, Spika Makinda alisema: “Naona kuna watu wapo kwa ajili ya kukwamisha vitu tu. Haya tuendelee.”
Baada ya majibu ya Spika, idadi ya wabunge iliongezeka kidogo na kufikia 139.
Akizungumzia muswada huo, Lissu alisema itakuwa
vigumu kupitishwa kwa sababu unatakiwa kupigiwa kura na theluthi mbili
ya wabunge wa Tanzania Bara na theluthi mbili ya wabunge wa Zanzibar.
“Sijui kama muswada huu utaweza kupita maana ukitizama idadi ya
wabunge si rahisi kupata theluthi mbili kutoka Zanzibar na Tanzania
Bara,” alisema Lissu. Licha ya idadi kuwa ndogo, mjadala uliendelea na
hatimaye muswada huo ukapitishwa.
Mbunge wa Kinondoni (CCM), Idd Azzan alisema utoro
huo hautoi picha nzuri kwa wananchi kwani wabunge ni wawakilishi wa
wananchi na wanatakiwa kuhudhuria vikao vya Bunge.
Mbunge wa Songwe (CCM), Philipo Mulugo alisema:
“Kukosekana kwa mbunge kuna sababu nyingi, wapo walioomba ruhusa
kutokana na kuwa na sababu maalumu na pia wapo waliopo majimboni. Ila
binafsi naona ushiriki wetu bungeni ni jambo muhimu.”
Tangu kuanza kwa vikao vya Mkutano wa 19 wa Bunge
Machi 17 mwaka huu, idadi ya wabunge imekuwa ndogo ikilinganishwa na
hali ilivyokuwa katika Mkutano wa 16 na 17 wa Bunge uliokuwa na
mahudhurio makubwa kutokana na kujadili sakata la Akaunti ya Tegeta
Escrow.
Katika mkutano wa 18 ulioisha Februari mwaka huu,
wabunge wengi waliokuwa wakichangia hoja, walijikita katika kuzungumzia
matatizo ya majimbo yao na kuacha mjadala uliokuwa mezani.
Jambo hilo lilimfanya Spika wa Bunge, Anne Makinda kuwataka wajikite kwenye hoja za msingi na si kuzungumzia masuala ya majimbo
Askari akikagua gari ambalo lilikuwa likiendeshwa na Joan Kagezi
Watu
wenye silaha wamemuua mwendesha mashitaka mkuu katika kesi ya
watuhumiwa wa Kiislam wanaotuhumiwa kuua watu kadha katika mashambulio
ya bomu mwaka 2010.
Mwendesha mashitaka huyo Joan Kagezi ambaye
alikuwa kaimu mkurugenzi mwendesha mashitaka msaidizi nchini Uganda
ameuawa kwa kupigwa risasi na watu waliokuwa katika pikipiki wakati
akiendesha gari kurudi nyumbani mjini Kampala.
Kesi inayoendelea inawahusu watu kumi na watatu wanaotuhumiwa kuwa wapiganaji wa kikundi cha al-Shabaab.
Wanatuhumiwa
kuua watu zaidi ya sabini wakati wakiangalia Fainali za Kombe la Dunia
za mwaka 2010 katika mgahawa mmoja na katika uwanja wa klabu ya rugby.
Wiki
iliyopita Marekani ilisema ilipata "habari za kuwepo uwezekano wa
shambulio" katika maeneo ya mji ambayo raia wa mataifa ya magharibi
wanakutana.
Serikali ya Uganda imesema Marekani ilionya juu ya uwezekano wa kuwepo kwa mtu anayejitoa mhanga akijaribu kuingia nchini humo.
Huku
nusu ya matokeo katika uchaguzi wa rais nchini Nigeria yakiwa
yametangazwa, mgombea kutoka chama kikuu cha upinzani, Muhammadu Buhari,
anaongoza dhidi ya rais aliye madarakani, Goodluck Jonathan.
Lakini
majimbo ya kusini yenye idadi kubwa ya watu kama vile Lagos na Rivers
bado hayajatangaza matokeo na mwandishi wa BBC mjini Abuja amesema
mchuano bado ni mkali.
Askofu wa Kanisa la Ufufuo na Uzima, Josephat Gwajima (katikati)
akimsikiliza wakili wake, John Mallya (kulia) walipokuwa wakielekea
Kituo Kikuu cha Polisi jijini Dar es Salaam jana alikoitwa kwa
mahojiano. Kushoto ni Mchungaji Msaidizi wa kanisa hilo, Yekonia
Bihagaza. Picha na Venance Nestory
Dar es Salaam. Wakati Askofu
wa Kanisa la Ufufuo na Uzima, Josephat Gwajima akijisalimisha kwa Jeshi
la Polisi, Mkuu wa Wilaya ya Kinondoni, Paul Makonda amemtaka aripoti
ofisini kwake keshokutwa kutoa maelezo kuhusiana na tuhuma za kumkashifu
kiongozi mwenzake wa dini.
Juzi, Polisi Kanda Maalumu ya Dar es Salaam,
ilitoa amri kwa askofu huyo kuripoti Kituo Kikuu cha Polisi Dar es
Salaam kutoa maelezo kuhusu tuhuma za kashfa na matusi dhidi ya Askofu
Mkuu wa Jimbo Kuu Katoliki la Dar es Salaam, Mwadhama Polycarp Kardinali
Pengo.
Askofu Gwajima alitii amri hiyo na jana alifika kituoni hapo saa 8.15 mchana kwa ajili ya kutoa maelezo.
Akizungumza muda mfupi kabla ya kwenda kutoa
maelezo, Askofu Gwajima alisema Baraza la Maaskofu Tanzania,
lilikubaliana kupinga Mahakama ya Kadhi lakini Askofu Pengo akawageuka..
“Tulikubaliana kwa pamoja kwamba hatutaki na
viongozi wote tulisaini makubaliano hayo akiwamo Kardinali Pengo lakini
tunashangaa alitugeuka,” alisema na kuongeza:
“Mimi kama kiongozi wa kiroho nilimkemea kiongozi mwenzangu wa kiroho.”
Alisema katika maneno aliyotoa hakuna neno lolote
ambalo ni la kashfa...“yale yote ambayo nimeongea ni maneno kutoka
kwenye Biblia. Kwa hiyo leo (jana) nimeshangaa kuitwa na polisi.
Nilitarajia kama kuitwa angeitwa yeye (Kardinali Pengo),” alisema Askofu
Gwajima na kuongeza kuwa, aliitikia wito huo ili kufahamu ni kwa nini
ameitwa. Mapema wiki hii, mitandao mbalimbali ya kijamii, ilisambaza
sauti ya Askofu Gwajima akitoa maneno makali ya kumkashifu Kardinali
Pengo.
Kamanda wa Kanda Maalumu ya Dar es Salaam,
Suleiman Kova alisema: “Taratibu za mahojiano zimeanza kwa mujibu wa
sheria na mtuhumiwa atapewa haki zote anazostahili kama vile kuwa na
ndugu na rafiki yake wa karibu anayemwamini au wakili wake.”
Akizungumzia kuhusiana na tuhuma zinazomkabili
Askofu Gwajima, Kova alisema ni pamoja na kumkashifu na kumtukana
hadharani Kardinali Pengo.
Kuitwa kwa DC Kinondoni
Katika hatua nyingine, Makonda amemwandikia barua
Askofu Gwajima akimtaka kufikia ofisini kwake kutoa ufafanuzi juu ya
maneno makali dhidi ya kiongozi huyo wa Kanisa Katoliki.
Katika barua yake, Makonda alisema ofisi yake
inataka kufahamu kama uhuru wa kuabudu kikatiba ni kutokuheshimu watu
wengine. “Hatuamini kama imefika wakati kwenye nyumba za ibada kumegeuka
sehemu ya kutukana na kuwasema watu badala ya kuhubiri habari njema.
Tunataka kujidhihirisha malengo hasa ya kutumia maneno hayo ni nini.”
Waziri Mkuu, Mizengo Pinda akizungumza na waandishi wa habari katika
viwanja vya Bunge, mjini Dodoma jana.
Picha na Anthony Siame.
Dar/Dodoma. Licha ya Serikali
kusisitiza kuwa uandikishaji wa wapigakura nchi nzima kwa mfumo wa BVR
utakamilika Aprili 28 na Kura ya Maoni kufanyika Aprili 30, mwaka huu
kama ilivyopangwa, hesabu zilizopigwa na Mwananchi zinakataa kuwianisha
siku zilizosalia na idadi ya mashine za BVR zilizopo na zinazotarajiwa
kuwasili. Hali hiyo imejitokeza zikiwa zimebaki siku 36 kabla ya Kura ya
Maoni kufanyika, huku kukiwapo wasiwasi miongoni mwa wadau kuhusu
uwezekano wa kufanikisha matukio hayo bila manung’uniko.
Waziri Mkuu, Mizengo Pinda aliwaeleza waandishi wa
habari jana kuwa uandikishaji nchi nzima utaanza siku sita kuanzia leo
na kusisitiza kuwa Kura ya Maoni kuridhia au kukaa Katiba
Inayopendekezwa itafanyika Aprili 30, mwaka huu kama ilivyopangwa.
Wasiwasi wa kutofanyika kwa kura hiyo katika
tarehe iliyopangwa unatokana na uandikishaji wa wapigakura kwa BVR
unaosimamiwa na Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC) ulioanza Februari 23,
mwaka huu kutokamilika hata katika mkoa mmoja wa Njombe, wenye
wapigakura 392,634 kati ya milioni 24 wanaotarajiwa kuandikishwa nchini
kote.
Hesabu zinavyokataa
Kulingana na takwimu za NEC, BVR moja inaandikisha
kati ya wapigakura 80 hadi 100 kwa siku endapo hakuna tatizo lolote,
hivyo kwa kadirio la chini, iwapo BVR 7,750 zilizoagizwa na NEC
zitawasili nchini kwa mafungu, zitahitajika siku 38 kuandikisha
wapigakura milioni 24 wanaokusudiwa kama kazi hiyo itaanza leo.
Hata hivyo, katika uandikishaji wa majaribio na
baadaye katika Mkoa wa Njombe mashine hizo zimeripotiwa kukabiliwa na
changamoto mbalimbali ama za kukwama, weledi mdogo wa watumiaji na hali
ya hewa, hivyo kufanya idadi iliyokusudiwa kutokamilika.
Mwandishi wa Mwananchi, Kizzito Noya aliyekuwa
Makambako, Njombe wakati wa uandikishaji hivi karibuni amesema kwa
wastani alishuhudia mashine moja ya BVR ikiandikisha wapigakura 60 kwa
siku, idadi hiyo ikilinganishwa na watu 24,000,000 wanaokusudiwa
kuandikishwa kwa BVR 7,750 nchi nzima, shughuli hiyo itachukua siku 52,
wakati siku zilizosalia hadi Kura ya Maoni ni 36.
Jambo jingine linalofanya hesabu hizo kukataa ni
kitendo cha mashine hizo 7,750 za BVR zilizokusudiwa, kutokuwapo zote
nchini hadi sasa, licha ya NEC kusema mara kwa mara kwamba zitawasili
wakati wowote.
Jana, Mwenyekiti wa NEC, Jaji Damian Lubuva alisema hata awamu ya kwanza ya mashine 3,100 za BVR bado ziko njiani.
Iwapo mashine hizo pekee zitafika na kutumika
kuandikisha wapigakura hao milioni 24 zitahitajika siku 97 kukamilisha
shughuli hiyo.
Mchakato huo ulianza kusuasua tangu wakati
majaribio yaliyotumia BVR 250 katika majimbo ya Kilombero, Morogoro;
Kawe, Dar es Salaam na Milele mkoani Katavi na baadaye katika Mji wa
Makambako na mkoa mzima wa Njombe.
Hata hivyo, uchunguzi wa Mwananchi umebaini kuwa
mashine hizo 250 zimekuwa hazitumiki zote kwa kuwa baadhi zinatumika
kutoa mafunzo kwa waandikishaji watakaofanya kazi hiyo nchi nzima.
Changamoto nyingine inayokwamisha shughuli hiyo ni ukata, kwa
kuwa Serikali haijatoa fedha za kutosha kufanikisha shughuli hiyo, jambo
ambalo limethibitishwa na Pinda kuwa fedha zilizotolewa hadi sasa ni
asilimia 70 ya kiwango kilichotarajiwa.
Kauli ya Lubuva
Jaji Lubuva alisema: “Tuliamua kuanza na Njombe
kutokana na BVR 250 tulizonazo kutosha katika mkoa huo wenye kata 99.
Tunasubiri nyingine 7,750 kuwasili wiki ya kwanza hadi ya pili ya mwezi
ujao zikitokea China.”
Alisema uandikishaji Njombe unaendelea vizuri na unatarajiwa kukamilika Aprili 12, kama ilivyopangwa.
Kuhusu uwezekano wa kura ya maoni kufanyika Aprili
30, alisema: “Kazi ya msingi kabla ya shughuli yoyote ni kuandikisha
daftari la wapigakura, hivyo kama tarehe itafika bado hatujamaliza
nitawaeleza, lakini mpaka sasa bado tarehe ya Aprili 30 haijabadilishwa.
“Vifaa 3,100 kati ya 7,750 viko njiani na
vitakapowasili tutatangaza ratiba, tutaanza na mikoa gani na Njombe
kweli wamehamasika kwani wamejitokeza kwa wingi na sisi kama tunaona
hatujamaliza licha ya ratiba kututaka kuhama tunaongeza siku ili
kuhakikisha kila mmoja anaandikishwa sasa mimi sielewi hao wanaosema
kwamba uandikishaji unakwenda sivyo hata huko bungeni sielewi wana
maanisha nini.”
Oktoba 22 mwaka jana, Rais Jakaya Kikwete
alipokutana na kufanya mazungumzo na mabalozi wa Afrika wanaoziwakilisha
nchi zao katika Jamhuri ya Watu wa China, aliwaeleza kwamba kura hiyo
itafanyika Aprili mwaka huu.
Matumaini ya Pinda
Akizungumza na waandishi wa habari katika viwanja
vya Bunge jana, Pinda alisema uandikishaji utaanza siku sita kuanzia leo
na Kura ya Maoni kuridhia au kukaa Katiba Inayopendekezwa itafanyika
Aprili 30, mwaka huu.
Alisema utoaji wa elimu kwa umma sambamba na
kampeni za kuiridhia au kuikataa Katiba hiyo, vinaweza kufanyika wakati
uandikishaji ukiendelea. Waziri Mkuu alisema Serikali imeshalipa
asilimia 70 ya fedha kwa kampuni inayosambaza mashine hizo.
“Tukianza uandikishaji nchi nzima ndiyo tutaona
changamoto zaidi zipo wapi na zinaweza kutupeleka katika uamuzi wa aina
gani. Ila hilo litakuwa jukumu la Tume (NEC), sisi kazi yetu ni
kuhangaika ili BVR zinazotakiwa ziwe zimepatikana kwa wakati,” alisema
Pinda.
Akizungumzia muda wa kampeni wa siku 30 kabla ya
Kura ya Maoni Pinda alisema: “Tume ndiyo inaweza kulizungumzia suala
hilo kiundani. Unajua inatakiwa mpaka kufikia Aprili 28 mambo yote yawe
yamekamilika na siku mbili baadaye (Aprili 30) ndiyo siku ya kura. Kama
wanasema mwezi mmoja ni sawa, tunaweza kuendelea na mambo mengine huku
elimu ikitolewa kwa wananchi.”
Alipoulizwa juu ya changamoto zilizojitokeza mkoani Njombe
alisema Serikali iliamua kuanza uandikishaji mkoani humo ili kupata
uzoefu kutokana na hali ya jiografia ya mkoa huo.
“Tulichojifunza ni kwamba katika maeneo ya
mijini, tukianza uandikishaji nchi nzima ni lazima maeneo kama hayo
tuyape nafasi kubwa zaidi tofauti na vijijini,” alisema.
Alisema maeneo ya mijini lazima mashine za BVR ziwe nyingi zaidi kuliko maeneo ya vijijini kwa sababu ya idadi ya watu.
Alisema katika Mkoa wa Njombe zilipelekwa mashine za BVR 250 lakini hazikutumika zote.
“Tumetenga siku saba kwa kila kata kwa ajili ya
uandikishaji nadhani zinatosha na kila kata tutaweka mashine za BVR
mbili hadi tatu,” alisema Waziri Mkuu.
Aliongeza: “Mashine hizo zinatosha kabisa. Kwa
uzoefu tulioupata pale Njombe hatuoni tatizo hata kidogo kwamba tunaweza
kushindwa kuandikisha wananchi na kutofikia malengo tuliyoweka.
Zinatosha kwa sababu leo wanaweza kuandikishia kituo kimoja na watu
wakiisha wanahamia kituo kingine. Kata ina vijiji vinne hadi vitano na
kila kijiji kina kitongoji kati ya vinne hadi vitano, hivyo muda wa siku
saba unatosha kabisa.”
Juzi, Mbunge wa Ubungo (Chadema), John Mnyika
aliomba mwongozo bungeni akiitaka Serikali itoe majibu ya kueleweka juu
ya hatima ya uandikishaji wa wananchi katika daftari la Wapigakura
ulioanzia Mkoa wa Njombe na iwapo Kura ya Maoni itafanyika Aprili 30.
Alisema kuwa muda uliobaki ni ndoto kwa Serikali
kukamilisha uandikishaji huo nchini nzima, akitoa mfano kwamba ili
wananchi wa Mkoa wa Njombe waweze kuandikishwa wote, uandikishaji
unatakiwa kuongezwa muda hadi Aprili 28 na Spika alimjibu kuwa Serikali
ingetoa maelezo.
Aliyewahi kuwa Waziri Mkuu na Makamu wa Kwanza
wa Rais, Jaji Joseph Warioba, ametaja sifa za rais ajaye kuwa ni
uzalendo, uadilifu na dira katika kuliongoza taifa.
Jaji Warioba alisema hayo juzi, katika Kipindi cha Dakika 45 kilichorushwa hewani na ITV.
“Rais anapaswa pia kujua matatizo ya Watanzania,
awe mzalendo, mwadilifu na aone mbali. Anapaswa pia kujua atafanya nini
kuboresha maisha ya wananchi kupitia sekta za afya na uchumi,” alisema.
Kwa kauli hiyo, Jaji Warioba anaungana na viongozi
wengine kadhaa waliowahi kuzungumzia sifa za rais ajaye, akiwamo
aliyekuwa Mkurugenzi Mkuu wa Idara ya Usalama wa Taifa, Dk Hassy Kitine;
Katibu wa Itikadi na Uenezi wa CCM, Nape Nnauye; Mwanasiasa mkongwe,
Cleopa Msuya; Naibu Waziri wa Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia,
January Makamba; na Mjumbe wa Kamati Kuu ya CCM, Dk Emmanuel Nchimbi.
Wakizungumza kwa nyakati tofauti, viongozi hao
walitaja sifa hizo za rais ajaye kuwa ni uadilifu, busara, uzalendo,
uwezo wa kufanya uamuzi na kuyasimamia, weledi wa masuala ya maendeleo,
kutokuwa na makundi, kuwa na nguvu ya mwili na akili na uwezo wa
kusimamia Katiba na sheria za nchi.
Walisema yeyote asiyekuwa na sifa hizo, hafai kuwa rais na kuwaongoza Watanzania.
Dk Kitine: Urais siyo lelemama
“Mtu anayetangaza (mwenyewe) kuwa anataka kuwa
rais anakuwa hajui anachokisema..., anakuwa hajui matatizo ya urais. Mtu
asiyejua matatizo ya urais anaweza kujisemea tu kwa sababu haelewi
urais maana yake ni nini,” alisema aliyekuwa Mkurugenzi Mkuu wa Idara ya
Usalama wa Taifa na Waziri wa kwanza wa Ofisi ya Rais (Utawala Bora),
Dk Hassy Kitine.
Kitine alisema hayo Septemba 9 mwaka jana.
Alisisitiza, “Mtu anayejua maana na changamoto za urais hawezi kutangaza
anautaka urais. Ataogopa kwa sababu ya changamoto (nyingi) za urais…,
kwa hiyo hawezi kujitangazia ovyo kuutaka.”
Kwa mujibu wa Dk Kitine anayetaka kuwa rais
lazima awe mwadilifu wa asili na siyo wa kujifanya. Awe pia mzalendo na
mwenye uwezo wa kufanya uamuzi.
“Rais awe amesoma na asiwe na kundi, pia ajue
misingi ya utawala bora, utawala wa sheria na aonekane kuwa anachukia
rushwa kwa vitendo.
Kauli ya Msuya
Mwezi huohuo wa Septemba mwaka jana, mwanasiasa mkongwe nchini,
Cleopa Msuya, alitaja sifa 16 za rais ambazo ni pamoja na uadilifu,
uzalendo, mpambanaji dhidi ya rushwa na ufisadi na mwelewa na msimamizi
wa uchumi.
Sifa nyingine kuwa na shauku ya ustawishaji wa
uchumi na uelewa wa kujua umuhimu wa kujenga na kusambaza huduma za
miundombinu ya kiuchumi na kijamii. Pia rais anapaswa awe ni mtu mwenye
kujua umuhimu wa watu kufanya kazi, uwezo wa kuwatetea na kukomesha
unyanyasaji wa wananchi ndani ya nchi yao, uwezo wa kuelewa misingi ya
uchumi wa taifa na uwezo wa kufumua maovu yanayofanyika.
Awe pia mnyenyekevu na mapenzi kwa taifa na
wananchi, awe na uwezo kuongoza na kuona mbele, awe na uwezo wa
kutofautisha mambo ya nchi na binafsi, aweze kutofautisha mambo ya
biashara na mali za umma, kutofautisha mambo ya ofisi na nyumbani na pia
awe na uwezo wa kusimamia na kuwezesha wananchi katika uchumi.
Waziri Mkuu wa zamani, Edward Lowassa amesema
kuwazuia wananchi kwenda nyumbani kwake kumshawishi agombee urais katika
Uchaguzi Mkuu wa Oktoba mwaka huu ni sawa na kuzuia mafuriko kwa mkono.
Lowassa alitoa kauli hiyo nyumbani kwake mjini
Dodoma jana wakati alipotembelewa na kundi jipya kutoka Mbarali mkoani
Mbeya waliokwenda kumshawishi atangaze nia kugombea urais.
Lowassa ametoa kauli hiyo siku moja baada ya
Katibu wa Itikadi na Uenezi wa CCM, Nape Nnauye kusema kuwa kwa kuandaa
makundi ya kumshawishi, mbunge huyo wa Monduli anajua adhabu yake na
anaweza kupoteza sifa za kuwa mgombea urais kupitia CCM.
“Sasa mmekuja siku mbaya kwa sababu jana kuna watu
wamesema maneno mengi mabaya ambayo kwa malezi yangu mimi mambo ya
chama humalizwa kwenye vikao vya chama na siyo kwenye vyombo vya habari.
Mnazungumza, mnaelewana mnatoka pale,” alisema.
“Na utaratibu huu ulioanzishwa na watu, mimi ni
vigumu kuuzuia, utazuiaje mafuriko kwa mikono? Mafuriko yanakuja halafu
nazuia kwa mikono nitaweza kweli? Hawa watu sina hoja nao, sina cha
kuwaambia,” alisema.
Mambo ya chama
Lowassa ambaye hivi karibuni aliweka bayana kuwa
ameshawishika kuwania nafasi hiyo, alisema, “Lakini mambo ya chama
hayawezi kuwa kwenye ma-TV, magazeti na maredio, mara huyu hivi, mara
huyu vipi. Mkiona chama kinakwenda kwa utaratibu huo, ni hatari sana,
CCM ninayoijua mimi ni ya vikao.”
Alisema hakusudii kujibu hizo hoja (za Nape) bali rafiki yake Hussein Bashe amezielezea vizuri.
“Niseme mawili tu yanayonisikitisha wanasema eti
nawaiteni, nakupeni fedha, mimi hela natoa wapi? Lakini kibaya zaidi
nikiweka maturubai hapa ni kosa, mkiwa na viti hapa ni makosa? Na
wanasema nawapeni chakula mambo ya ajabu sana na yanasemwa na watu
wazima wenye heshima
zao,” alisema Lowassa na kuongeza:
“Juzi walikuwapo vijana 300 hapa, nitawapikia
chakula nitawaweza? Nyie kwa wingi huu mtaenea hapa? Lakini ni vibaya
unamdhalilisha binadamu mwenzako kuwa maisha yake yote ni kufikiria
tumbo. Hamna cha kufikiri isipokuwa tumbo, kwa hiyo mnakuja hapa kwa
sababu mnataka Lowassa awapeni chakula, ni kudhalilisha watu.”
Alisema watu wanaofika nyumbani kwake wanafanya
hivyo kwa utashi, hiari na gharama zao wenyewe na wengine yeye
hawafahamu kabisa.
Lowassa alisema hajawahi kuwaona, wala kuwatuma kufanya hivyo au
kuwaomba kufika nyumbani kwake watu ambao wanamshawishi kutangaza nia
ya kugombea urais.
Ushauri wa Kikwete
Aliwashauri wengine ambao hawajafika wasubiri chama kiseme nini kifanyike kwa watu wanaotaka kuja kunishawishi.
“Kwa sababu Rais (Jakaya Kikwete), alivyokuwa
Songea kule na mimi nilikuwapo kule akasema mkiona hawa hawatoshi muda
upo bado washawishini wengine waingie, sasa mkifanya hivi ni kosa, ni
kampeni.
Ipi si kampeni sasa? “alihoji Lowassa na kuongeza:
“Nawashauri tusiingize mgogoro kwenye chama
tungoje tupate maelekezo, mimi nina uhakika kuwa tutapata nafasi. Hakika
ipo siku Watanzania watapata uhuru wa kusema juu ya mtu mimi. Watapiga
kura zao kusema naam ama hapana. Kwa hiyo tungojee siku. Nami nina
hakika wako Watanzania wengi wanaonipenda.”
Lowassa alisema, “Kwa hiyo huyo anayepiga kelele
nyingi sijui tutoke chama, sijui tufanye nini? Angojee wanachama wa CCM
na wananchi waamue. Mimi ni mwanademokrasia, ninaamini kwenye demokrasia
lakini pia kwenye utendaji bora.”
Lowassa, ambaye bado anatumikia kifungo cha mwaka
mmoja kutoka chama chake aliwataka watu hao kujiandikisha kwa wingi na
kupiga kura kwa mtu ambaye wanaamini ataweza kuwaongoza kwa kutoa
maamuzi magumu na makubwa kwa faida ya nchi.
Juzi, Nape alisema kitendo cha makundi ya watu
kwenda kumshawishi Lowassa atangaze nia ya kuwania urais ni kinyume cha
Katiba ya CCM.
Alisema kitendo hicho ni kampeni ya wazi ya urais
anazoendelea nazo kabla ya muda kufika na kuonya kama ataendelea
atapoteza sifa za
kugombea nafasi ya urais.
Katika kipindi cha wiki mbili sasa kwenye makazi
yake Monduli mkoani Arusha na Area C mjini Dodoma makundi ya watu
mbalimbali yamekuwa yakifika kumshawishi agombee urais baadaye mwaka
huu.
Kamanda wa Polisi wa Mkoa wa Simiyu, Charles Mkumbo akionyesha sare
za jeshi la wananchi zilizokamatwa kutoka kwa askari polisi baada ya
kupekuliwa nyumbani kwake.
Picha na Faustine Fabian
Jeshi la Polisi mkoani Simiyu linawashikilia
askari wawili wa magereza na polisi kwa kukutwa na noti bandia ikiwa
pamoja na sare za Jeshi la Wananchi Tanzania (JWTZ).
Kamanda wa Polisi mkoani hapa, Charles Mkumbo
alisema askari hao walikamatwa juzi saa tisa mchana katika Mtaa wa Old
Maswa, Kata ya Nyakabindi, wilayani Bariadi.
Alisema askari hao walifika kwenye kibanda cha
Mpesa kinachomilikiwa na Mwalimu wa Shule ya Sekondari Old Maswa,
Kassian Luhende (29) wakiwa na pikipiki aina ya Sunlg kwa lengo la
kuweka fedha hizo katika simu.
Alisema baada ya mwalimu huyo kupokea noti 10
zenye thamani ya Sh100,000 alizitilia shaka na kuamua kuzikagua zaidi
ndipo alipogundua kuwa siyo fedha halali.
Mkumbo alisema mwalimu huyo baada ya kugundua hilo
aliomba msaada wa kukamatwa kwa askari hao. Alisema majirani walipofika
walihoji, ndipo mmoja wao alipotoa kitambulisho kuwa yeye ni askari na
mwingine kujitambulisha kuwa ni dereva bodaboda.
Alibainisha kuwa baada ya wananchi kuambiwa hivyo
waliwatilia shaka zaidi na kutoa taarifa katika Kituo cha Polisi Bariadi
na kisha kukamatwa.
Mkumbo aliwataja watuhumiwa hao kuwa ni askari
mwenye namba H 2420 PC Seleman Juma (25) ambaye ni wa Kikosi cha
Kutuliza Ghasia (FFU) mkoani Simiyu, na mwenye namba B.6499 WDR Edmund
Masaga (28) wa Magereza wilayani Bariadi.
Kamanda Mkumbo alieleza kuwa, baada ya askari hao
kukamatwa mmoja wao PC Selemani alipopekuliwa katika mfuko wa suruali
yake, alikutwa na noti nyingine za bandia za Sh100,000.
Mbali na hilo Mkumbo alisema askari huyo
alipopekuliwa nyumbani kwake alikutwa na sare za JWTZ ambazo ni kaptula
nne, fulana mbili, kombati moja pamoja na kitambaa.
Alisema uchunguzi zaidi unaendelea ili kubaini
mtandao mzima wa usambazaji wa noti bandia ndani ya mkoa na kwamba baada
ya uchunguzi kukamilika askari hao watachuliwa hatua za kinidhamu
pamoja na kisheria.
Rahma Mashamu ambaye ni mama mzazi wa watoto wawili mmoja wa miaka
11 na mwingine 15 wanaodaiwa kubakwa na baba wa watoto hao akilia kwa
uchungu wakati akihojiwa na waandishi wa habari kuhusiana na tukio hilo,
wilayani Kibaha mkoani Pwani. Picha na Julieth Ngarabali
Mkazi mmoja wa Miembe Saba wilayani Kibaha
mkoani Pwani amekamatwa na polisi akituhumiwa kuwabaka watoto wake
wawili wadogo kwa zaidi ya miaka miwili sasa.
Habari zilizolifikia gazeti hili, zilisema kuwa
katika tukio hilo ambalo limethibitishwa na polisi na watoto wenyewe,
baba huyo alianza kuwafanyia binti zake vitendo hivyo mwaka 2013 kwa
siku ambazo mkewe ambaye nimama wa wasichana hao hakuwapo hadi usiku wa
Machi 19, mwaka huu. Kwa sasa tunayahifadhi majina ya familia hiyo.
Watoto hao mmoja mwenye umri wa miaka 15 anayesoma
darasa la saba na mdogo wake mwenye umri wa miaka 11 aliyeanza kubakwa
akiwa darasa la tatu.
Kwa mujibu wa watoto hao, baba huyo alikuwa
anamuita mmoja wa watoto wake chumbani kwake na kumtaka alale na mdogo
wao wa kiume wakati huo akiwa na mwaka mmoja na binti akipitiwa na
usingizi humvua nguo za ndani na kumwingilia huku akimtaka kukaa kimya
na kuvumilia maumivu.
Mke wa mtuhumiwa huyo, ambaye amekuwa akizimia
mara kwa mara kutokana na kulia baada ya kubaini mchezo huo, alisema
aligundua watoto wake wanabakwa Ijumaa iliyopita baada ya mmoja wa
mabinti zake hao kumweleza kuwa baba yake alikuwa amembaka Machi 19,
mwaka huu.
Alisema kabla ya binti huyo kumweleza hivyo,
alimwomba asimpige kwani kuna kitu anataka amweleze, japo ni kibaya
lakini yeye amechoshwa na kimekuwa kikimuumiza kichwa.
“Alisema kila ninapokwenda katika biashara zangu,
anatamani nisiwe ninawaacha hapo, nikamwahidi sitamfanya kitu ili mradi
aseme ukweli tu,” alisema mama huyo.
Baada ya kuhakikishiwa kulindwa, ndipo binti huyo
aliposimulia jinsi ambavyo baba yake amekuwa akiwafanyia na kuwatishia
wakipiga kelele atawaua.
“Niliposikia mwili ulisisimka na ghafla binti
yangu mwingine naye akatokea akilia na kuniambia, ‘hata mimi baba
ananifanyiaga hivyohivyo kila siku unapokuwa umepeleka mboga sokoni
Kariakoo,” alisema mama huyo.
Mwanamke huyo ameomba sheria ichukue nafasi yake
katika tukio hilo kwa kuwa ni la kinyama na pia wataalamu wa saikolojia
wamsaidie binti yake mdogo wa darasa la tano kwani yeye ameathirika
zaidi.
Daktari aliyewapima watoto hao, ameshauri binti huyo mdogo apate ushauri zaidi ili kurudisha akili yake katika hali ya kawaida.
Simulizi za watoto
Wakizungumza nyumbani kwao jana watoto hao,
walisema baba yao alikuwa akiwatishia kuwakatakata kwa panga au kuwakaba
koo humohumo chumbani endapo wangethubutu kumweleza mtu yeyote kitendo
wanachokifanya.
“Tulikuwa tumeingia kwetu kulala na wadogo zangu,
nikasikia ananiita nikambembeleze mtoto eti anamsumbua, nilikwenda
nikambembeleza akalala, wakati nashuka kitandani kurudi chumbani kwetu
baba akanivuta kwake akanivua, akasema anachokifanya ni suna kwa hiyo
hataki kelele, akisikia atanikaba nife.”
“Niliumia sana na asubuhi mama alirudi
nikajitahidi kweli asijue na hata shule sikwenda, jioni mama aliondoka
tena baba hakuniita siku hiyo lakini baada ya siku tatu aliniita tena
ikawa vilevile navumilia. Siku zilivyozidi unaweza kukuta kwa wiki
naitwa hata mara nne siku ambazo mama hayupo nyumbani,” alisema.
Watoto hao walieleza kuwa baadaye baba huyo
alihamia kwa binti mdogo kwa staili ileile na kila mmoja alikuwa akiitwa
kwa zamu na kwa vile kila mmoja alijua ni siri yake na baba. Kutonaka
na woga wa kuuawa, hakuna aliyemweleza mwenzake hadi katikati ya mwaka
jana mmoja wao alipomweleza mwenzake na baadaye kumweleza mama yao.
“Baba alikuwa anasema atatuua bila hata mtu kujua
na tutaozea shambani, hata nikiwa katika siku zangu baba ananiingilia
hivyohivyo, naugua kila mara UTI, mdogo wangu naye kila mara UTI,
tukaamua liwalo na liwe kama kufa basi ila mama ajue,” alisema mtoto
huyo huku akibubujikwa na machozi.
Mwenyekiti wa Serikali ya Mtaa wa Miembe Saba,
Hamis Shomari alisema kabla ya kupelekwa kituo cha polisi Kongowe
Jumamosi iliyopita, watoto hao waliitwa shuleni hapo na kuhojiwa kila
mmoja peke yake na wote walikiri kuanza kubakwa mwaka 2013 na baba yao
na kwamba tabia hiyo iliendelea hadi Machi 19 usiku alipobakwa binti
mdogo kwa mara ya mwisho na Machi 20 walipoamua kumweleza mama yao.
Kamanda wa Polisi mkoani Pwani, Ulrich Matei
alisema wanamshikilia mtuhumiwa huyo na kwamba wasichana hao wamefanyiwa
vipimo mbalimbali na majibu ya daktari yamethibitisha kuwa wamebakwa na
sehemu zao za siri zimeharibiwa, hivyo wanaendelea na matibabu.
Dar es Salaam. Rais Jakaya Kikwete leo anazindua studio za kituo cha televisheni cha Azam zilizopo Tabata jijini hapa.
Naibu Ofisa Mtendaji wa Azam, Tido Mhando alisema jana kuwa mwitikio wa Rais kwa ajili ya shughuli hiyo ni faraja kubwa.
Mhando alisema viongozi mbalimbali wa dini na Serikali pia wanatahudhuria kwenye uzinduzi huo kuanzia saa tatu asubuhi.
Mhando ambaye aliwahi kuwa Mkurugenzi Mtendaji wa
Kampuni ya Mwananchi Communication, alisema kuzinduliwa kwa studio hiyo
ya kisasa kutaleta chachu ya mabadiliko katika tasnia ya habari.
“Hapo nyuma tulikuwa tukilega lega kwa kiasi
fulani, lakini tunaamini uzinduzi huu utaamsha ari ya ushindani katika
tasnia ya habari,” alisema huku akimwagia sifa studio hiyo kuwa inaweza
kuwa bora kuliko zote Afrika Mashariki.
Alisema studio hiyo ambayo ujenzi wake umegharimu
Dola 31 milioni za Marekani, (sawa na Sh55 bilioni), itapanua wigo wa
kurusha matangazo na vipindi bora vitakavyohabarisha umma.
“Baada ya uzinduzi huu tunatarajia kuongeza studio nyingine mbili zitakazokuwa ndani ya hii kubwa,” alisema Mhando.
Mkurugenzi wa Uendeshaji wa kampuni hiyo, Yahaya Mohamed alisema ubora wa studio hiyo utaendana na ubora waandishi wao.
Mohamed ambaye aliwahi kufanya kazi katika Kampuni ya Sahara Media Group alisema uwekezaji huo utafungua milango kwa waandishi.
“Tutakuwa tunapokea kazi za waandishi wengine, lakini jambo la kuzingatia ni ubora wa kazi yako,” alisema Mohamed.
Zanzibar. Wakati Tume ya Uchaguzi Zanzibar
(Zec), ikitangaza siku mbili kwa kila kituo kuanza uandikishaji wa
wapiga kura wapya baada ya Kura ya Maoni, vyama vya siasa vimedai muda
huo hautoshi kulinganisha na mahitaji makubwa ya wananchi kujiandikisha
kupiga kura.
Mkuu wa Divisheni wa Zec, Idrisa Haji Jecha
alisema mjini Unguja juzi kuwa kila kituo kimepangiwa kutumia muda huo
kuandikisha wapiga kura, hasa wale waliofikia miaka 18 na ambao
hawakupata nafasi kwa sababu mbalimbali.
Jecha alisema matayarisho ya kazi hiyo yamekamilika, ikiwa ni pamoja na Zec kuagiza vifaa vya kisasa kufanikisha kazi hiyo.
“Kila kituo kitaandikisha wapiga kura wapya kwa
siku mbili, tunategemea kila kitu kitakwenda kama kilivyopangwa na
uchaguzi utakuwa wa kisayansi,” alisema Jecha.
Alisema ratiba ya Uchaguzi Mkuu imekamilika na
kwamba utafanyika Oktoba 25, uteuzi wa wagombea nafasi za urais, ubunge,
uwakilishi na udiwani utakuwa Agosti 17 na kampeni zitaanza Septemba 7
hadi Oktoba 24.
Kiasi cha Sh7.1 bilioni zitatumika kufanikisha uchaguzi Zanzibar, mbali na michango ya mashirika ya maendeleo ya kimataifa.
Kwa upande wake, Mkurugenzi wa Mipango na Uchaguzi
wa Chama cha Wananchi (CUF), Omar Ali Shehe alisema muda uliowekwa na
Zec hautoshi na ameshauri tume kuuongeza.
“Kuna idadi kubwa ya watu hadi sasa hawajapewa
vyeti vya kuzaliwa na wengine hawana vitambulisho vya Mzanzibari Mkaazi,
nadhani muda hautatosha,” alisema Shehe.
Alisema kimsingi, idadi ya wapiga kura wapya ni
wengi Unguja na Pemba, hivyo kuna kila dalili wapiga kura wapya watakosa
fursa hiyo.
“Tungependa kuona wananchi wanapata muda wa
kutosha kujiandikisha kutokana na hamasa kubwa waliyonayo kuelekea
Uchaguzi Mkuu mwaka huu,” alisema Shehe.
Katibu Mkuu wa Tadea, Juma Ali Khatib alisema ili
kuondoa malalamiko na mivutano, kuna haja kwa Zec kuongeza muda wa
uandikishaji.
Khatib alisema kutokana na mwamko uliopo sasa,
siku zilizotangazwa ni chache na wengi wanaweza kubaki bila kuandikishwa
kama muda hautaongezwa.
Kuhusiana na suala la baadhi ya watu kukosa vyeti vya kuzaliwa
au vitambulisho vya Mzanzibari Mkaazi, alisema linaweza kuleta
migongano.
“Kwanza muda uliotolewa na Zec hautoshi, lakini
pia unawanyima wananchi wengi kupata fursa ya kujiandikisha. Ni vizuri
suala la vitambulisho likamalizwa kwanza, ndipo kazi ya uandikishaji
wapiga kura ifanyike,” alisema Khatib.
Watuhumiwa wa kesi ya mauaji ya mlemavu wa ngozi, Zawadi Magimbu (32)
wakiwa ndani ya Mahakama Kuu Kanda ya Geita baada ya kuhukumiwa
kunyongwa. Kutoka kushoto ni Nasoro Charles, Singu Siantemi, Masaru
Kahindi na Ndahanya Lumola. Picha na Jackline Masinde.
Geita/Dar. Watu wanne wamehukumiwa kunyongwa
hadi kufa baada ya kupatikana na kosa la kumuua Zawadi Magindu (32)
mwenye ulemavu wa ngozi, mkazi wa Kijiji cha Nyamaruru, Wilaya ya Geita
mkoani hapa.
Hukumu hiyo ilitolewa jana na Jaji Joacquine
De-Mello wa Mahakama Kuu, ambaye alisema alisema Mahakama imeridhika
pasi na shaka na ushahidi uliotolewa na upande wa mashtaka kwamba
walihusika moja kwa moja na kifo hicho.
Waliohukumiwa kunyongwa hadi kufa ni Nassoro
Charles mkazi wa Kijiji cha Beda mkoani Kagera, Masaru Kahindi mkazi wa
Kijiji cha Nyamaruru, Ndahanya Lumola na Singu Nsiantemi wakazi wa
Kijiji cha Kakoyoyo, Wilaya ya Bukombe.
Jaji De-Mello alisema washtakiwa walifanya kosa
hilo Machi 11, 2008 saa 1:00 usiku nyumbani kwa akina Zawadi wakati
wakipata chakula cha usiku, walimkata kwa shoka na panga miguu yote na
mkono wa kulia.
Alisema Masaru Kahindi aliyekuwa jirani na Zawadi,
Nassoro Charles aliyekuwa mume wa marehemu walivamia nyumbani kwao
wakati wanapata chakula cha usiku, huku wakiwa na panga na shoka kisha
kumkata miguu na mkono wa kulia .
“Watu hao walikwenda na shoka na panga, walitumia
shoka kumkata Zawadi huku mama yake Magdalena Mashimba na mjukuu wake,
Semen Hamisi wakipigwa na kutupwa nje na wauaji hao,” alisema Jaji
De-Mello.
Aliendelea kusema kuwa, wakati wanamkata Zawadi,
mtoto wake Semeni alijibanza mlangoni na kuwatambua wauaji hao kuwa
mmojawapo alikuwa mume wa mama yake na mwingine jirani yao.
“Walionwa na shahidi Magdalena na Semeni
waliwatambua kwa sauti na mwonekano, kwani wakati wanafanya hivyo
kulikuwa na mwanga wa mbalamwezi,” alisema.
Pia, Jaji De-Mello alisema washtakiwa Ndahanya na
Nsiantemi walikuwa wafanyabiashara wa viungo vya albino, walikamatwa na
polisi baada ya kutegewa mtego.
“Polisi walikuwa kwenye operesheni ya kuwatafuta
watu wanaojihusisha na vitendo vya kuua albino, walipata taarifa kutoka
kwa msiri kuwa kuna watu wanataka viungo vya albino ndipo walipotafuta
albino wawili, mmoja akiwa mtoto na mwingine mtu mzima,” alisema.
Alisema baada ya kutegwa mtego huo walikamatwa
washtakiwa wawili; Ndahanya na Nsiantemi ambao walikiri kuhusika na
mauaji ya Zawadi na kuchukua viungo hivyo, kisha kuvipeleka kwa mganga
wa jadi, Mussa Ally mkazi wa Katoro ambaye alihusika kuvipima ili kujua
iwapo vina ubora.
“Wakati watu hawa wanahojiwa na polisi waliwataja
wenzao wengi ambao hapa mahakamani hawapo sijui ni kwa nini… wakiongozwa
na Robert Kagoma ambaye ndiye alikuwa wakala wa kulangua viungo hivyo
na kuvipeleka kwa mganga wa jadi aliyetajwa kwa jina la Gerald Mazuri
ambaye pia huviuza kwa ‘wazungu’ Geita,” alisema Jaji De-Mello.
Jaji De-Mello alisema Ndahanya alipohojiwa alikiri kuhusika na
rafiki yake Robert kutafuta walipo albino, waligundua kuwa kuna albino
Kijiji cha Nyamaruru na walipopanga mbinu na kutafuta watu wa kukata
mapanga ambao walifanikiwa kumkata Zawadi.
“Baada ya kukata walichukua viungo hivyo na
kuvipeleka kwa mganga Ally kwa ajili ya vipimo, ili kujua kama vina
kidhi mahitaji kusudiwa, walipima viungo hivyo kwa kutumia redio,
shilingi moja ya zamani na wembe lakini vipimo hivyo vilionyesha viungo
hivyo havikuwa na ubora,”alisema.
Alisema kutokana na ushahidi wa mama yake Zawadi
na mtoto wa miaka 11, unaonyesha Kahindi na Nassoro walionwa wakiua,
mwonekano wa wao ulionyeshwa mahakamni na mashahidi hao.
“Sina budi kusema watu hawa wanahusika,” alisema Jaji De-Mello.
Kuhusu Ndahanya na Nsiantemi, alisema ushahidi
unaonyesha walikiri kufanya biashara hiyo baada ya kunaswa kwenye mtego
wa polisi kwa maandishi.
“Nitamke kuwa kutokana na matatizo ya mauaji ya
walemavu wa ngozi kuongezeka kila kukicha, mauaji haya ni ukatili, hivyo
nimewatia hatiani kwa kuhusika na kifo hiki kwa mujibu wa sheria
kifungu cha 199 na 197 cha kanuni ya adhabu, kifungu namba 16
mnahukumiwa kunyongwa hadi kufa,” alisema Jaji De-Mello.
Tangu mwaka 2007 hadi 2015, Wilaya ya Geita zaidi
ya albino sita wameuawa huku wengine wanne wakijeruhiwa kwa kukatwa
viungo vyao.
Hukumu hiyo ni ya 16 kitaifa kutolewa kuhusiana na mauaji ya albino na kwa Mkoa wa Geita ni ya kwanza.
Wadau wapongeza
Mbunge wa Lindi Mjini Salum Barwany ambaye ni
mlemavu wa ngozi, amemuomba Rais Jakaya Kikwete kuhakikisha anatia saini
hukumu hiyo ili utekelezaji ufanyike haraka iwezekavyo.
Alisema imekuwa ni jambo la kawaida kwa adhabu
hizo kutolewa lakini utekelezaji wake umekuwa mgumu hali inayosababisha
wahusika kuendelea kuwepo.
“Ningemuomba Rais kabla hajamaliza muda wake
achukue hatua hiyo ninayoweza kusema muhimu kwetu na itamfanya akumbukwe
siku zote, hususani katika suala kubwa kama hili,” alisema Barwany
Kwa upande wake Mbunge wa Viti Maalumu anayewawakilisha watu
wenye ulemavu wa ngozi bungeni Al-Shaymaa Kwegyir alisema adhabu hiyo ni
sahihi kwa kuwa wahusika walionyesha kukusudia kuua.
“Nimefarijika kuona hatimaye Serikali imesikia
kilio chao na kuanza kutoa adhabu ambayo itakuwa fundisho kwa watu
wengine wenye tabia hizo.”
Naye Mkurugenzi wa Kituo cha Sheria na Haki za
Binadamu LHR,C Dk Helen-Kijo Bisimba alisema licha ya kuwa adhabu hiyo
inalenga kukomesha vitendo hivyo vya kinyama, lakini inakiuka haki za
binadamu.
Alifafanua kuwa kuna haja ya kuangaliwa upya
kifungu cha adhabu ya kifo na kuondolewa kwenye sheria, huku wanaofanya
makosa ya mauaji wakihukumiwa kifungo cha maisha.
“Kwa kosa walilofanya wanastahili adhabu kubwa
ambayo binafsi naona kifungo cha maisha kingewafaa zaidi, ili wakiwa
huko waweze kujifunza na kujutia makosa yao lakini siyo kuwaua,”alisema.
